"Pomet-Karp" Koło nr 180

CYPRINUS CARPIO

Karp żyjący w warunkach naturalnych ma ciało wydłużone, tylko lekko spłaszczone bocznie, i na całej powierzchni, z wyjątkiem głowy, pokryte jednolicie dachówkowato ułożonymi, grubymi, dość dużymi łuskami. Wysokość jego ciała mieści się 3,5 - 5 razy w długości. Głowa takiego karpia jest duża. Tylna krawędź długiej płetwy grzbietowej sięga prawie do początku nasady trzona ogonowego. Najdłuższy promień twardy tej płetwy jest piłkowany na tylnej krawędzi. Płetwa ogonowa jest szeroka i dość wyraźnie chorągiewkowato wcięta. Na górnej wardze karpia znajdują się dwa krótkie, miękkie wąsiki, a w kącikach paszczy - po jednym dłuższym. Szczęka karpia jest wysuwalna i tworzy rodzaj ryja. Środowiskiem, w jakim ten gatunek żyje w warunkach naturalnych, są ciepłe, wolno płynące lub stojące wody. Pożywienie jego stanowią drobne zwierzęta wodne, plankton, a nawet okruchy i nasiona roślin. Obecnie karp (tzw. SAZAN) w warunkach naturalnych występuje w zlewiskach Morza Czarnego, Kaspijskiego, Aralskiego i Azowskiego.

Karp, występujący u nas w jeziorach i rzekach, jest albo uciekinierem ze stawów sztucznych, albo został tam wprowadzony przez zarybianie. W naszych warunkach w takich wodach karp nie rozradza się. Jest to gatunek od wielu setek lat hodowany w gospodarstwach stawowych, gdzie od dawna był i jest obecnie poddawany ustawicznej selekcji. Gatunek ten do naszych wód przedostał się lub został przeniesiony z systemu rzecznego Dunaju. Istnieją dowody na to, że przenikał on dwoma drogami - z południowego wschodu (Dniestr, Prypeć i ich dopływy) oraz z południowego zachodu (Śląsk). Selekcja, specjalna opieka i intensywne żywienie karpia hodowanego w stawach spowodowały, że znacznie różni się on od żyjącego w wodach naturalnych.

Karp hodowany w stawach albo częściowo, albo zupełnie zatracił okrywę łuskową. Pozostałe, często bardzo nieliczne łuski, przybrały u niego olbrzymie rozmiary, Są to tzw. karpie lustrzenie, u których widać tylko kilka szeregów dużych łusek oraz tzw. karpie nagie, u których pozostały nieliczne łuski, np. koło pokrywy skrzelowej lub nasady płetwy ogonowej.

U karpi hodowlanych zmienił się także stosunek wysokości do długości ciała. Są one znacznie bardziej wygrzbiecone i wysokość w długości może się mieścić tylko 2,3 razy. Po dwu lub trzyletniej hodowli w stawach karp osiąga ciężar od 750 do 1500 g i jest odławiany jako ryba przeznaczona do konsumpcji. Karp w warunkach naturalnych lub nie wyławiany ze stawów dorasta nawet do długości przekraczającej I m i osiągać może ciężar ponad 30 kg. Ryba ta ma bardzo duże znaczenie w naszym rybactwie śródlądowym. Jest to bowiem zasadniczy gatunek ryb hodowanych w gospodarstwach stawowych. Jego produkcja w stawach wzrasta z każdym rokiem i obecnie wynosi ponad 10 tysięcy ton rocznie. Poza tym pewne. coraz większa ilości karpia są wyławiane z płytkich, ciepłych jezior zarybianych od kilku lat tym gatunkiem.